💰 การกำหนดราคาในระบบเศรษฐกิจ

🔹 1. ความหมายของ “ราคา”

ราคา (Price) หมายถึง มูลค่าของสินค้าและบริการที่แสดงออกเป็นจำนวนเงิน
เป็นตัวชี้วัดความสัมพันธ์ระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายในตลาด
หรือกล่าวได้ว่า — “ราคา คือ ตัวกลางที่ทำให้สินค้าถูกแลกเปลี่ยนกันได้”

🔹 2. ความสำคัญของราคา

ราคาเป็นหัวใจของระบบเศรษฐกิจ โดยทำหน้าที่สำคัญคือ

1. เป็นสัญญาณในการผลิตและบริโภค

   • ราคาสูง → จูงใจให้ผู้ผลิตผลิตมากขึ้น

   • ราคาต่ำ → ผู้บริโภคต้องการซื้อเพิ่ม

2. เป็นกลไกในการจัดสรรทรัพยากร

   • สินค้าชนิดใดมีกำไร → ทรัพยากรจะถูกนำไปผลิตสินค้านั้นมากขึ้น

3. เป็นเครื่องมือควบคุมตลาด

   • ทำให้เกิดดุลยภาพระหว่าง “อุปสงค์ (Demand)” และ “อุปทาน (Supply)”

🔹 3. กลไกราคา (Price Mechanism)

คือ กระบวนการที่อุปสงค์และอุปทานร่วมกันกำหนดราคา
โดยไม่ต้องมีใครควบคุมโดยตรง

🔸 เมื่ออุปสงค์ > อุปทาน → ราคาเพิ่มขึ้น
🔸 เมื่ออุปสงค์ < อุปทาน → ราคาลดลง
🔸 เมื่ออุปสงค์ = อุปทาน → เกิด “ราคาดุลยภาพ (Equilibrium Price)”

🔹 4. ราคาดุลยภาพ (Equilibrium Price)

คือ ราคาที่ปริมาณสินค้าที่ผู้ผลิตต้องการขาย เท่ากับปริมาณที่ผู้บริโภคต้องการซื้อ

• ไม่มีสินค้าล้นตลาด

• ไม่มีสินค้าขาดตลาด

• ตลาดอยู่ในสภาวะสมดุล

📊 ตัวอย่าง
หากราคาสินค้าสูงเกินไป → ผู้บริโภคซื้อน้อย ผู้ขายต้องลดราคา
หากราคาต่ำเกินไป → ผู้บริโภคซื้อเยอะ สินค้าขาดตลาด → ราคาปรับขึ้น

🔹 5. การกำหนดราคาในแต่ละระบบเศรษฐกิจ

🔹 6. ปัจจัยที่มีผลต่อการกำหนดราคา

1. อุปสงค์ของผู้บริโภค – ความต้องการซื้อสินค้า

2. อุปทานของผู้ผลิต – ปริมาณสินค้าที่ต้องการขาย

3. ต้นทุนการผลิต – ยิ่งต้นทุนสูง ราคายิ่งสูง

4. การแข่งขันทางการตลาด – ถ้าแข่งขันมาก ราคามักลดลง

5. นโยบายของรัฐ – เช่น การอุดหนุน การควบคุมราคาสินค้าจำเป็น

🔹 7. บทบาทของรัฐในการกำหนดราคา

รัฐอาจเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้อง เพื่อให้ราคาสินค้าสมเหตุสมผลและเป็นธรรม เช่น

• กำหนดราคาสูงสุด (Ceiling Price) → ป้องกันการเอาเปรียบผู้บริโภค

• กำหนดราคาต่ำสุด (Floor Price) → คุ้มครองผู้ผลิตไม่ให้ขาดทุน

• ควบคุมราคาสินค้าจำเป็น เช่น น้ำมัน ไฟฟ้า ก๊าซหุงต้ม

🔹 8. สรุปใจความสำคัญ

ราคาเป็นกลไกสำคัญของระบบเศรษฐกิจ
เพราะทำหน้าที่จัดสรรทรัพยากร ควบคุมการผลิต การบริโภค
และสร้างดุลยภาพให้ตลาดทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ